نشخوار فکری چیست و آیا درمان دارد؟

آیا تا به حال شده که یک فکر یا خاطره‌ی ناخوشایند، مدام در ذهنتان تکرار شود؟ این فکر ممکن است باعث اضطراب، استرس و حتی افسردگی شود. به این پدیده، نشخوار فکری یا Obsessive Rumination می‌گویند. به عبارتی نشخوار فکری مکانیسم حل مسئله ذهن شما را مختل می‌کند و در نهایت نمی‌توانید راه حلی برای مشکل خود پیدا کنید. همچنین در ادامه این هجوم افکار فقط برای شما مشکلات سلامت روان و حتی مشکلات جسمی ایجاد می‌کند.

در این مقاله از وبسایت دکتر طناز یوسفی به بررسی ماهیت نشخوار فکری (OR) و سپس ارائه درمان و تکنیک کاربردی می‌پردازیم. شما عزیزان می‌توانید مشکلات خود را به صورت ناشناس از طریق بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.

نشخوار فکری چیست؟

نشخوار فکری یک الگوی فکری منفی است که در آن فرد به طور مداوم به گذشته فکر می‌کند و آن را تجزیه و تحلیل می‌کند. این افکار اغلب منفی و خودسرزنش‌گرانه هستند و به جای حل مشکل، آن را بزرگ‌تر می‌کنند.

به طور کلی وقتی یک موضوع به صورت مداوم ذهن شما را مشغول کند و این فکر کردن به نتیجه مثبت یا اقدام مشخصی نرسد، شما دچار نشخوار فکری شده‌اید. اگر شما به طور مداوم به گذشته فکر می‌کنید، احساس گناه و پشیمانی دارید، به طور مکرر به بدترین سناریوهای ممکن فکر می‌کنید و نمی‌توانید از فکر کردن به یک موضوع خاص دست بردارید، ممکن است دچار نشخوار فکری باشید.

انواع نشخوار فکری

نشخوار فکری (OR) به چند نوع تقسیم می‌شود؛ ممکن است دسته‌بندی‌های متفاوتی برای نشخوار فکری مشاهده کنید ولی به طور کلی می‌توانیم 3 نوع اصلی برای این مشکل ارائه کنیم:

• نشخوار رنجش: تمرکز بر احساسات منفی مانند خشم، عصبانیت و ناراحتی.
• نشخوار نگرانی: تمرکز بر آینده و نگرانی در مورد مسائل احتمالی.
• نشخوار خودسرزنش‌گری: تمرکز بر اشتباهات گذشته و احساس گناه.

علت نشخوار فکری چیست؟

نشخوار افکار هم مثل مابقی مشکلات ریشه روحی و روانی دارد. در این حالت ممکن است برای شما یک واقعه ناراحت‌کننده پیش آمده باشد یا در شرایط استرس‌زایی قرار گرفته باشید. بهتر است عوامل زیر را بخوانید تا به علت اصلی مشکل خود پی ببرید:

عامل‌های روانشناختی

1. افسردگی می‌تواند باعث شود که فرد به طور مداوم به گذشته فکر کند و خود را سرزنش کند.
2. اضطراب می‌تواند باعث نگرانی بیش از حد در مورد آینده شود.
3. اختلال وسواس فکری-اجباری یا OCD می‌تواند باعث شود که فرد به طور مداوم به افکار ناخواسته فکر کند و رفتارهای اجباری انجام دهد.

عوامل محیطی

1. استرس می‌تواند باعث شود که فرد به طور مداوم به مشکلات خود فکر کند.
2. تغییرات بزرگ در زندگی مانند طلاق، از دست دادن شغل یا مرگ عزیزان می‌تواند باعث شود که فرد به گذشته فکر کند.
3. محیط اجتماعی منفی و سمی می‌تواند باعث شود که فرد به خود شک کند و به گذشته فکر کند.

دلایل شخصیتی

1. کمال‌گرایان اغلب به دنبال کمال هستند و وقتی به آن دست پیدا نمی‌کنند، خود را سرزنش می‌کنند.
2. افراد با خودآگاهی بالا ممکن است به طور مداوم به رفتار و گفتار خود فکر کنند و به دنبال راه‌های بهبود آن باشند.
3. افراد با تمایل به کنترل ممکن است به دنبال کنترل همه چیز باشند و وقتی نتوانند این کار را انجام دهند، احساس ناکامی کنند.

توصیه‌ای از روانشناس: اگر متوجه بروز مشکل و نوعی از اضطراب در زندگی خود شده‌اید، بهتر است به یک متخصص روانکاو مراجعه کنید تا ریشه مشکل شما را پیدا کند. گاهی تحلیل اشتباه از یک مسئله باعث تجویز نسخه‌های نادرستی می‌گردد که در نهایت حال شما را بدتر می‌کند. جهت دریافت نوبت مشاوره با دکتر یوسفی با شماره 09102248531 در ساعات کاری در تماس باشید.

تاثیر نشخوار فکری بر زندگی

هر موضوع کوچکی در زندگی ما اثرات خود را می‌گذارد؛ اما مسائلی مثل نشخوار فکری می‌تواند باعث تغییر خلق و خو، شخصیت و حتی بروز بیماری در بدن شود. بهتر است از ابتدا دنبال راه حل و درمان بگردید تا از اثرات بسیار منفی آن در امان باشید.

تاثیر بر سلامت روان

گیر افتادن در افکار می‌تواند باعث بروز مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب شود. همچنین، می‌تواند باعث کاهش عزت نفس و افزایش احساس تنهایی شود.

تاثیر بر روابط اجتماعی

غرق شدن فکری باعث بدبین شدن فرد می‌گردد و به راحتی آزرده خاطر می‌شود. این می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در روابط اجتماعی و خانوادگی شود.

تاثیر بر عملکرد کاری

نشخوار فکری می‌تواند باعث کاهش تمرکز و بهره‌وری در کار شود. همچنین، می‌تواند باعث ایجاد تنش در محیط کار و کاهش رضایت شغلی شود.

درمان نشخوار فکری

ریشه تفکر مکرر و منفی تنها مسائل حل نشده ذهن شما هستند. در این مواقع بهتر است ریشه را پیدا کنید و سپس به حل آن بپردازید. در این مسیر حتما از یک فرد امن و مطمئن کمک بگیرید و اگر نتوانستید حتما به روانشناس مراجعه کنید.

تکنیک های آرامش بخشی

• مدیتیشن: مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس و افزایش آرامش ذهنی کمک کند.
• یوگا: یوگا می‌تواند به کاهش استرس و افزایش انعطاف‌پذیری کمک کند.
• تنفس عمیق: تنفس عمیق می‌تواند به کاهش اضطراب و افزایش آرامش کمک کند.

تکنیک های شناختی

• چالش فکری: پیدا کردن ریشه چالش فکری به شما کمک می‌کند تا افکار منفی را شناسایی کنید و با آن‌ها مقابله کنید.
• تغییر نگرش: تغییر دیدگاه و نگرش به شما کمک می‌کند تا به جای تمرکز بر مشکلات، به دنبال راه‌حل باشید.
• تمرکز بر حال: تمرکز بر زمان حال و اکنون به شما کمک می‌کند تا از گذشته و آینده فاصله بگیرید.

تغییر سبک زندگی

• ورزش: تحرک جسمی و خصوصا ورزش می‌تواند به کاهش استرس و افزایش سطح انرژی کمک کند.
• خواب کافی: خواب باکیفیت و کافی می‌تواند به بهبود سلامت روان و کاهش استرس کمک کند.
• تغذیه سالم: رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک کند.

کمک گرفتن از روانکاو

اگر نشخوار فکری شما شدید است و بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید. یک روانکاو خانم در تهران می‌تواند به شما کمک کند تا تکنیک‌های مقابله با نشخوار فکری را یاد بگیرید.

پیشگیری از نشخوار فکری

تقویت مهارت های مقابله با استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با استرس کنار بیایید.

پرورش تفکر مثبت می‌تواند به شما کمک کند تا به جای تمرکز بر مشکلات، به دنبال راه‌حل باشید.

مراقبت از سلامت جسمی مانند ورزش، تغذیه سالم و خواب کافی می‌تواند به بهبود سلامت روان و کاهش استرس کمک کند.

نتیجه گیری

نشخوار فکری می‌تواند یک چالش جدی باشد، اما با شناخت علائم و تکنیک‌های مقابله با آن، می‌توان آن را کنترل کرد. مهمترین نکته، آگاهی از این مشکل و تلاش برای تغییر الگوهای فکری منفی است. با تمرین مداوم و صبر، می‌توانید از شر نشخوار فکری رهایی یابید و زندگی شادتر و آرام‌تری داشته باشید.